helis bulutsusu ne demek?

| pc =213{{±|30|16}}¹² | parlaklık_v = +13,5³ | boyut_v = 25′⁴ | salt_v =6,58 | yarıçap_Iy = 2,87 Iy (0.88 pc)⁵ | kaşif = Karl Ludwig Harding | bayrak = | yıl = 1824 | notlar = | tanımlar = NGC 7293 • GC 4795 • ESO 602-PN22 • PK 36-57.1 • BD -21 6239 }} Helis Bulutsusu (diğer adlarıyla Helix Bulutsusu, NGC 7293 veya Caldwell 63), Kova takımyıldızı yönünde bulunan oldukça büyük bir gezegenimsi bulutsu. Karl Ludwig Harding tarafından muhtemelen 1824'ten önce keşfedilmiştir. Bu bulutsu, parlak gezegenimsi bulutsular içinde Dünya'ya en yakın olanıdır.⁶ Uzaklığı yaklaşık olarak 215 parsek yani 700 ışık yılıdır. Görünüşte Halka bulutsusu'na, boyutu, yaşı ve fiziksel özellikleri nedeniyle de Halter bulutsusu'na benzemektedir.⁷ Helis, 2003'ten bu yana internette sıklıkla "Tanrı'nın gözü" olarak anılır.⁸ Ünlü TV dizisi Battlestar Galactica'nın 15 Aralık 2006 tarihinde yayınlanan The Eye of Jupiter bölümünde Helis bulutsusuna muhtemelen bir gönderme vardır.

Genel bilgi

Helis Bulutsusu, bir yıldızın evriminin son aşamasındaki 'gezegenimsi' oluşumun tipik bir örneğidir. Yıldızın çevresindeki gazlar bizim bulunduğumuz noktadan alttaki bir helezon yapısına bakıyormuşuz gibi görünür. Bulutsunun merkezindeki yıldız, 30.000 yıl önce dış katmanlarını uzaya salmış olan çok sıcak (110.000 derece) bir beyaz cücedir. Merkezi yıldızda gözlenen kırmızılığı öylesine enerjiktir ki çevresindeki gazları bir floresans gibi aydınlatır. Helis Bulutsusu'nun iç kenarlarından alınan yakın çekim görüntüler, kökeni henüz bilinmeyen karmaşık gaz düğümlerini gözler önüne sermektedir.

Toz diski

NASA'nın Spitzer Kızılötesi Teleskobu, bulutsu'nun merkezinde, olası kuyrukluyıldız çekirdekleri gibi katı cisimlerin çarpışmasından oluşan tozlu bir disk belirlemiştir. Merkezdeki yıldızın uzaya püsküren dış katmanlarının çevredeki tozu süpürmüş olması gerekirdi. Ancak Spitzer teleskopu, yıldızdan 35-150 Astronomik birim⁹ uzaklıkta bir disk oluşturan yoğun tozun varlığını belirlemiştir (Soldaki resmin merkezindeki kırmızı daire, çok küçük olduğu için net görüntülenemeyen diskin oluşturduğu parlama). Astronomlar bu tozun, bizim Güneş Sistemimizin dış sınırlarındaki Kuiper kuşağı'ndakiler gibi katı cisimlerin çarpışmasının kalıntısı olduğu görüşündeler. Eğer şimdi beyaz cüce olan orijinal yıldızın çevresinde bir zamanlar büyük kütleli gezegenler dolaşıyorduysa, yıldızın dış katmanlarını uzaya salarak kütle kaybetmesi nedeniyle yörüngelerinin karmaşaya kapılması, bunun da Helis'deki Kuiper Kuşağı benzerini karıştırmış olması ve nisbî çok sayıda çarpışmaya yol açmış olması olasılık olarak düşünülmektedir. Ayrıca, hareketlendirilen enkazın bir kısmının beyaz cüce üzerine düşmüş olması gerekir. Bu da şimdiye kadar tam anlaşılamayan bir olguya; beyaz cücenin yaydığı olağandışı ölçekte X-ışınlarına bir açıklama getirmektedir.¹⁰

Kaynakça

Ayrıca bakınız

• Gökbilim Kataloğu (NGC)
• Halka bulutsusu

Notlar

<div class="references-small"> <references group=not/>

1. ortalama(207{{±|46|24}}¹¹, 219{{±|27|21}}¹²) = ((207 + 219)/2) {{±|((46² + 40²)^0.5/2)|((24² + 21²)^0.5/2)}} = 213{{±|30|16}}

2. 13,5 görünür parlaklık - 5∙(log₁₀(242 pc uzaklık) - 1) = 6,58 mutlak parlaklık

</div>

Dış bağlantılar

• NASA APOD – May 10, 2003 NGC 7293: The Helix Nebula
• SEDS: NGC 7293, the Helix Nebula
• NightSkyInfo.com – NGC 7293, the Helix Nebula
• Snopes.com; Helix Eye of God Urban Legend

Orijinal kaynak: helis bulutsusu. Creative Commons Atıf-BenzerPaylaşım Lisansı ile paylaşılmıştır.

Footnotes

1. ↩
2. ↩
3. ↩
4. ↩
5. ↩
6. ↩
7. ↩
8. ↩

9. kısaca AB denen bir Astronomik Birim, Dünya'nın Güneş'ten ortalama uzaklığı = 150 milyon km ↩

10. Sky & Telescope, Mayıs 2007 ↩

11. ↩
12. ↩

Kategoriler